Mülkün rəsmiləşdirilmə proseduru

Beləliklə, Siz Türkiyə ərazisində daşınmaz əmlak almaq üçün qəti qərara gəldiniz. Bu cür xoş məqamın yaxın olmasına baxmayaraq, əqdin bağlanmasında tələb olunacaq sənədlərin strukturunu diqqətlə araşdırmaq lazımdır.
Türkiyə qanunvericiliyinə əsasən, ölkədə vahid sistem qəbul edilmişdir, ona uyğun olaraq, daşınmaz əmlak üzərində qanuni sahibkarlıq hüququnu təsdiq edən bütün sənədlər formalaşır. Daşınmaz əmlakın alqı-satqı faktı ilə əlaqədar bütün prosedurların rəsmiləşdirilməsi dövlərin Kadastr idarəsində həyata keçirilir. Buna görə də əqdin qanuniliyindən əmin olmaq lazımdır, belə ki, ona bilavasitə dövlət tərəfindən zəmanət verilir. Bir qayda olaraq, hər bir alqı-satqı əqdinin rəsmiləşdirilməsi zamanı reyestr jurnalında qeydiyyat aparmaq lazımdır, bundan sonra alan şəxs xüsusi qeydiyyat nömrəsini əldə edir və nömrə gələcəkdə əvvəllər əldə olunmuş əmlakı dəqiq təyin etməyə şərait yaradır. Problemli hallar yarandıqda istənilən vaxt daşınmaz əmlakın satılma və alınma faktını təsdiq edən orijinal sənədləri bilavasitə Dövlət Qeydiyyat Palatasının nümayəndəliyindən götürmək olar.
Onu da bilmək vacibdir ki, nəzərdən keçirilən daşınmaz əmlak üzərində hüququnuzu təsdiq edən yalnız bir həqiqi sənəd var – "Daşınmaz əmlaka sahibolma haqqında şəhadətnamə". Türk abbreviaturasında "Tapu" sözü əmələ gəlir. Bu halda daşınmaz əmlak obyektlərinin rəsmi sahibləri üç qrupa bölünür:
• Ayrı-ayrı şəxslər;
• Şəxslər qrupu;
• Hüquqi törəmələr.
Bir çox gələcək mülkədarların hətta xəbəri yoxdur ki, Türkiyədə notarial büronun daşınmaz əmlakın alqı-satqı əqdlərini rəsmiləşdirmək üzrə əməliyyatlar həyata keçirməyə, eləcə də sonradan qeydiyyatını aparmağa xüsusi qanuni səlahiyyətləri yoxdur. Buna istinad edərək, daşınmaz əmlak alınmasının yeganə mümkün rəsmiləşdirilmə qaydasını mənimsəmək lazımdır. Əqd həyata keçirilərkən aşağıdakı sənədlər siyahısı tələb olunur:
1. Nəzərən keçirilən daşınmaz əmlakın alqı-satqı müqaviləsi. Müvafiq sənəd yalnız satıcı və müvafiq olaraq, əmlak obyektinin sahibi ilə bağlanılır. Əqdin bağlanma faktını rəsmən təsdiq edən vasitəçilərin – daşınmaz əmlak üzrə məsləhətçilərin tətbiqinə yol verilir. Diqqət yetirmək lazımdır ki, müqavilədə şərtsiz şəkildə aşağıdakı müddəalar olmalıdır:
• Satıcı, həmçinin alıcı barədə əsas məlumatlar. Daşınmaz əmlak obyetlərinə aid məlumatlar (buraya əmalın layihə sənədləşməsi, obyektin istifadəyə verilmə tarixi və s. aid edilə bilər);
• Ödəmənin həyata keçirilmə şərtləri
• Əqdin baş tutması halında hər iki tərəfin üzərinə götürdüyü öhdəliklər;
• Zəruri qanuni və hüquqi prosedurlar.
Müqavilə qüvvəyə minməsi üçün ona aşağıdakı sənədlər əlavə edilməlidir:
• Üç ədəd fotoşəkil 3x4 sm;
• Pasportun və ya şəxsiyyəti təsdiq edən digər sənədin kresosurəti iki nüsxədə;
• Əqdin hər iki tərəfinin ana və atalarının soyadları.
2. Vergi ödəyicisinin fərdi nömrəsinin əldə olunması.
Vergi ödəyicisi nömrəsinin alınması – daşınmz əmlakın yeni sahibinin qeydiyyat zamanı mütləq yerinə yetirməli olduğu şərtdir. Öz nömrənizi demək olar ki, istənilən yerli Vergi idarəsində əldə edə bilərsiniz.
3. Bank hesabının açılması. Bu addım yalnız hesabın olmadığı halda lazımdır. Əgər alıcının artıq öz bank hesabı varsa, prosedur mütləq deyil. Nadir hallarda potensial alıcılar yalnız bu cür əməliyyatların keçirilməsi üçün daha bir bank hesabı açırlar. Nəticədə daşınmaz əmlakın hazırki sahibinə ödəniş etməklə əlaqədar əksər problemlər aradan qalxır. Üstəlik, bankda yeni mənzilə aid kommunal və digər xidmətlərin gələcəkdə elektron ödənişini tənzimləmək olar;
4. Notarial etibarnamənin rəsmiləşdirilməsi (yalnız müştərinin arzusu ilə).
Bir qayda olaraq, istənilən əmlak alıcısı hər zaman bütün rəsmi prosedurların aparılmasını daşınmaz əmlak üzrə xüsusi məsləhətçiyə ötürmək imkanına malikdir (buna baxmayaraq, əqd yenə də daşınmaz əmlakın rəsmiləşdirildiyi şəxsin adından aparılır). Adətən məsləhətçiyə aşağıdakı prosedurlar etibar edilir:
• Sənədlərin Dövlət Qeydiyyat Palatasına təqdim edilməsi;
• İstənilən abunə hesablarının ödənilməsi.
Əgər müvafiq notarial etibarnamə düzgün tərtib edilibsə, məsləhətçi qismində istənilən fiziki şəxs iştirak edə bilər.
5. Bir sıra dövlət orqanlarından icazənin əldə olunması.
Bu halda, müəyyən daşınmaz əmlak obyektinin özgəninkiləşdirilməsi ilə əlaqədar daşınmaz əmlak obyektinin yerləşdiyi yer üzrə Dövlət Qeydiyyat Palatasının istənilən yerli nümayəndəliyinə rəsmən təqdim edilməli olan məsələ qaldırılır. Bu icazə alıcı üçün çox vacibdir, belə ki, o, təsdiq edir ki, mülkiyyətə götürülən obyekt orduya məxsus ərazidə yerləşmir və hərbi ehtiyaclar üçün istifadə oluna bilməz. Əgər əldə etdiyiniz obyekt haqqında 5 may 2011-ci ildən sonra heç olmasa bir ədəd satınalma sorğusu təqdim edilibsə, hərbi müəssisəyə daha bir icazə üçün müraciət etmək zəruriliyi aradan qalxır. Əgər belə sorğu olmayıbsa, hərbi müəssisəyə müraciət etmək lazım olar. Hadisələrin uğurlu gedişatı zamanı zəruri arayışların və icazələrin alınma prosesi bir neçə gün çəkir.
6. Bütün mülkiyyət hüquqlarının daşınmaz əmlak sahibinə verilməsi.
Nəhayət ki, bütün icazələr rəsmiləşdirilmişdir, buna görə də daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüququnun satıcıdan alıcıya keçdiyi məqam gəlib çatır. Bütün hüquqların verilməsi bilavasitə Dövlət Qeydiyyat Palatasının ərazi şöbələrində həyata keçirilir. Başlıca şərt – rəsmi akkrediyasiya edilmiş tərcüməçinin olmasıdır.
Daşınmaz əmlakın satılması, miras verilməsi.
Yeni alıcı əvvəlki mülk sahibi ilə eyni hüquqlara malik olur. Deməli, öz mülahizəsinə görə gələcəkdə daşınmaz əmlak obyektini öz qiymətinə satmaq və əldə edilmiş vəsait üzərində sərbəst sərəncam vermək olar. Mülk sahibinin ölümü halında daşınmaz əmlak obyektləri akkreditasiya edilmiş tərcüməçinin iştirakı ilə Dövlət Torpaq Kadastrı İdarəsinin nümayəndəliyində tərtbi edilmiş vəsiyyət əsasında gələcəkdə ciddi qaydada bölüşdürüləcək.

Mənbə: kushadasi.az