Türkiyə qanunlarında Tapu məsələləri

Hazırda Türkiyədə daşınmaz əmlak almaq istəyənlərin sayı getdikcə artır. Lakin, bir qayda olaraq, daşınmaz əmlak almaq istədiyi ölkənin qanunlarını heç olmasa təxmini bilənlər çox azdır. Bu tendensiya Türkiyə Respublikası ilə əlaqədar da müşahidə edilir. Bu səbəbdən, Türkiyədə potensial daşınmaz əmlak alıcılarının ən geniş yayılmış suallarına cavab verməyə çalışacağıq.

1. Əgər mən Azərbaycan vətəndaşıyamsa, Türkiyədə qanuni şəkildə daşınmaz obyektlər ala bilərəmmi?

Bunun üçün, 2644-cü maddənin 35-ci bəndini oxumaq kifayətdir, orada deyilir ki:

"Xarici vətəndaşlığı olan şəxslər ikitərəfli razılaşmaya, eləcə də qanuni məhdudiyyətlərə qəti əməl olunması şərtilə daşınmaz əmlak kateqoriyasına aid olan, müəyyən sahədə planlaşdırma layihəsində qeydiyyatda olan müəyyən yaşayış və ticarət obyektlərini əldə etmək üçün rəsmi hüquqlara malikdir."

Beləliklə, əcnəbi şəxsin qanuni mülk sahibi olmaq üçün, eləcə də mülkiyyətə digər hüquqlara malik olmaq üçün bütün əsasları var, bu şərtlə ki, əldə olunmuş torpağın (daşınmaz obyektin yerləşdiyi) ümumi sahəsi 2,5 hektardan çox olmasın. Bundan başqa, daşınmaz əmlakın qanuni əldə olunması çərçivəsində, potensial mülk sahibləri Kadastr idarəsinin ərazi şöbəsinə aşağıdakı sənədlər dəstini təqdim etməlidir:

• Gələcək alıcının şəxsiyyətini təsdiq edən vəsiqə;

• Pasportun surəti;

• Satın alınan daşınmaz əmlakın Texniki İnventarizasiya Bürosu üzrə qiymətləndirilmiş dəyəri;

• İki fotoşəkil.

Sonra Tapu İdarəsində sənədlərin hazırlanmasının növbəti mərhələsi gedir:

• Kaymakam tərəfindən imzalanmış ərizənin hazırlanması;

• Daşınmaz əmlak obyektinin iki miqyasda yerləşmə xəritəsi hazırlanır: 1/5000 və 1/25000;

• Həmin sənədlərin Ege Ordu -hərbi müəssisəyə baxış üçün göndərilməsi;

Sonra alıcıya göndərilmiş ərizələrin cavabını gözləmək qalır. Cavablar yenə də Tapu idarəsinə gəlir, düzdür, beş-altı günlük gözləmək lazım olacaq. Yalnız müsbət cavabdan sonra və VÖEN kartı, eləcə də iki fotoşəkil əlinizdə olduqdan sonra gələcək mülk sahibi satıcı ilə birlikdə Tapu idarəsinə gəlməlidir. Nəticədə əmlakın satınalma prosesi final mərhələsinə keçir: arzu edilən daşınmaz əmlakın alqı-satqı faktı üzrə rəsmi müqavilənin bağlanması.

2. Tapu nə deməkdir?

Tapu – hüquqi şəxsin daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüquqlarını təsdiq edən rəsmi şəhadətnamədir. Şəhadətnamə Türkiyə ərazisində müvafiq satınalma olduğu halda Kadastr idarəsi tərəfindən verilir.

Beləliklə, Tapuya aşağıdakı məlumatlar yazılır:

• Daşınmaz əmlak obyekti üzrə bütün məlumatlar;

• Evin növü və qiyməti;

• Əqdin hər iki tərəfinin adları;

• Müvafiq qeydiyyat nömrəsi və tarix;

• Arzu etdikdə, alıcı bir ədəd fotoşəklini yapışdıra bilər.

Satın alınan əmlakın tipindən asılı olaraq, Tapu aşağıdakı rənglərdə ola bilər:

• Mavi rəng. Bu halda, daşınmaz əmlak obyekti yalnız ərazisində yaşayış tikilisi olmayan tala, bağça və ya torpaq sahəsini özündə kəsb edir;

• Qırmızı rəng. Burada deyə bilərik ki, daşınmaz əmlak obyekti ev, otel, anbar ərazisi (yaşayış tikilisi kateqoriyasına aid olan hər şey) ola bilər.

Tapu itirildikdə əsla narahat olmağa dəyməz. Şəhadətnamənin bərpası üçün cəmi iyirmi dəqiqə, eləcə də dövlət rüsumunu ödəmə küçün - 9.60 türk lirəsi tələb olunur.

3. Tapunu harda və hansı şərtlərə almaq olar?

İndi Kadastr İdarələrini Türkiyənin bütün vilayət mərkəzlərində tapmaq olar. Bundan başqa, onların daşınmaz əmlakla bağlı zəruri əməliyyatlar etməyə səlahiyyətləndirilmiş regional nümayəndəlikləri də açılmışdır. Rahatlıq üçün hətta hər keçirilmiş əməliyyatı Türkiyə Respublikasının paytaxtı Ankarada yerləşən Baş Kadastr İdarəsində təsbit edən onlayn reyestr sistemi işlənib hazırlanmışdır. Beləliklə, daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüquqlarının satıcıdan hazırki alıcıya keçidini təsdiq edən sənədlərin rəsmi imzalanması baş tutduğu zaman əqddə sözügedən Tapu idarəsinin hər iki nümayəndəsi iştirak etməlidir. Tərəflərdən biri digər dövlətin vətəndaşı olduqda əqddə xarici vətəndaşla fərqli soyada malik olan tərcüməçi iştirak etməlidir.

4. Türkiyədə beş il müddətinə Daimi Yaşayış Vəsiqəsini rəsmiləşdirmək hüququm varmı?

İstənilən Azərbaycan vətəndaşı Türkiyə Respublikası ərazisində daimi yaşayış vəsiqəsini rəsmiləşdirmək üçün rəsmi hüquqa malikdir. Bunun üçün sadəcə, bir neçə şərtə əməl etmək lazımdır: mülkiyyətində daşınmaz əmlak olmalıdır (əgər belə bir əmlak rəsmi nikahda olan həyat yoldaşının mülkiyyətindədirsə, bu variant da keçərlidir). Bundan əlavə, aşağıdakı kateqoriyaya aid şəxslər Türkiyədə daimi yaşayış vəsiqəsi əldə edə bilərlər:

• Hal-hazırda övladlarının rəsmi himayəsində olan valideynlər;

• Yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlar.

Gələcəkdə DYV rəsmiləşdirmək üçün bu sənədlər hazırlanmalıdır:

• VÖEN arayışı (qeydiyyat yeri üzrə vergi idarəsinin ərazi şöbəsindən əldə edilir);

• Kadastr İdarəsindən əldə edilmiş Tapu arayışı və onun kserosurəti;

• Dörd ədəd fotoşəkil;

• Ölkədə normal yaşayışı təmin etməyə şərait yaradan məbləğdən ibarət bank hesabı (Türkiyədə minil göstərici hər ay üçün 200 avroya bərabərdir).

5. Tapu rəsmiləşdirilməsi neçəyə başa gələcək?

Bunun üçün Tapunun rəsmiləşdirilməsini mərhələli şəkildə nəzərdən keçirmək və hər bir mərhələnin qiymətini təyin etmək kifayətdir:

1. Vergi ödəyicisinin fərdi nömrəsinin əldə olunması. Xərclər: pasportun fotosurətinin tərtib edilməsi, hər iki valideynin adları, eləcə də yaşayış ünvanı və telefonu;

2. Başqa şəxsin adına etibarnamənin rəsmiləşdirilməsi (müştərinin arzusu ilə). Xərclər: 2 ədəd fotoşəklin, pasportun 2 ədəd fotosurətinin təqdim olunması. Notarius xidmətləri 160 lirəyə, tərcüməçi xidmətləri isə - 50 avroya başa gələcək;

3. Bankda hesab açılması. Xərclər: faiz miqdarı hər bir bank tərəfindən ayrıca rəsmiləşdirilir;

4. İzmirdə yerləşən Hərbi Müəssisədən icazə alınması. Xərclər: 315 avro;

5. Təhlükəsizlik idarəsində xərclər 140 lirə təşkil edəcək;

6. Hər ay yaşayış minimumuna bərabər məbləğin mövcud olduğu bank hesabı. Xərclər 200 avro/dollar;

7. Daşınmaz əmlaka sahib olma haqqında şəhadətnamənin rəsmiləşdirilməsi. Xərclər: Tapunun surətinin təqdim olunması. Eləcə də tələb olunur: 2 ədəd fotoşəkil, satıcının pasportunun fotosurəti, həmçinin bir ədəd fotoşəkli, alıcının pasportunun surəti və vergi ödəyicisinin nömrəsinin surəti, satın alınan daşınmaz əmlak obyektinin bəyan edilən qiymətini göstərən və meriyadan əldə olunan sənəd;

8. Əldə olunan daşınmaz əmlakın bəyan edilən qiymətindən tutulan verginin ödənilməsi, eləcə də meriyanın digər xərcləri. Xərclər: 4% vergi haqqı;

9. Döner Sermaye. Xərclər: 175 lirə;

10. Tərcüməçi xidmətləri. Xərclər: 50 avro;

11. Türkiyədə daşınmaz əmlak üçün illik verginin ödənilməsi. Verginin minimal həddi – ildə 50 avro;

12. Yekunda, daşınmaz əmlakın, eləcə də torpaq sahəsinin bəyan edilən qiymətinə vergi qoyulur ki, bu da müvafiq olaraq 02,% və 0,3% təşkil edir.

Mənbə: kushadasi.az